برگرفته از « اتوپیا »، مجله زیستگاهی حزب سبزهای بلژیک (اکواو)
برگردان از انور میرستاری
حرف حساب اکولو – حزب سبز های بلژیک:
چکیده: برنامه هسته ای ـ ۳۵ دلیل اساسی و کلیدی
جایگاه راستین تولید انرژی هسته ای
۱ ـ تنها کمتر از ۱۰٪ مصرف کل انرژی کشور بلژیک از طریق انرژی هسته ای تأمین می شود. مراکز هسته ای که می بایست تا سال ۲۰۱۵ تعطیل شوند، فقط ۳٪ از تامین انرژی کل کشور را در بر می گیرند. در سطح جهانی، انرژی هسته ای فقط ۲٪ مصرف کل انرژی جهان را تامین می کند.
۲ ـ اگر بخواهیم تمام انرژی لازم و مصرفی بلژیک ( حتی به جای نفت و گاز و …) را از راه انرژی هسته ای تهیه کنیم، باید۵۰ نیروگاه هسته ای جدید در کشور بنا کنیم.
۳ ـ در حال حاضر، سه چهارم کل انرژی هسته ای جهان، در شش کشور تولید می شوند: ایالات متحده آمریکا، فرانسه، ژاپن، آلمان، روسیه و کره جنوبی. برای افزایش انرژی هسته ای در جهان، باید صدها نیروگاه اتمی ساخت.
۴ ـ برای نگهداری ثابت تعداد نیروگاه های هسته ای کنونی جهان که حدود ۴۴۰ نیروگاه می باشد، باید بیش از ۸۰ نیروگاه اتمی، در ده سال آینده وارد چرخ تولید شوند که این رقم در ۲۰ سال آتی، باید به ۲۸۰ برسد.
۵ ـ هم اکنون در فرانسه و فنلاند دو نیروگاه اتمی در حال ساخته شدن هستند. این دو نیروگاه جمعا می توانند ۳۲۰۰ مگاوات انرژی تولید کنند.
در سال ۲۰۰۷، از راه نیروگاه های بادی ۱۹۲۸۸ مگاوات انرژی بدست آمده که ۸۳۳۲ مگاوات آن در اروپا است.
زباله های اتمی؛ همچنان مشکل بدون راه چاره !
۶ ـ با وجود ده ها سال تحقیق و مطالعه، هنوز هیچ راه حلی برای مشکل دفن زباله های اتمی پیدا نشده و محلی برای دفن زباله های رادیو اکتیو با ماندگاری بالا وجود ندارد.
۷ ـ با گذشت ده ها هزار سال، زباله های رادیواکتیو با ماندگاری بسیار بالا، همچنان خطرناک باقی می مانند و حتی پس از هزار سال، یک تن زباله با رادیو اکتیو بالا، می تواند ۱۰۰ کیلومتر مکعب آب ( یعنی آبی بیش از گنجایش دریاچه لیمان در مرز فرانسه و سویس ) را آلوده سازد.
۸ ـ کار «احیای» زباله ها برای کاهش مقدار رادیواکتیویته آن ها، به جای کاستن از مواد، بر خلاف انتظار، مقدار آن را افزایش می دهد.
خطرات انرژی هسته ای
۹ ـ هر ساله در همه جای دنیا حوادثی امنیت انرژی هسته ای (امنیت زیستگاهی جهانی ـ م ) را در هر نوع نیروگاه هسته ای با هر گونه راکتوری که مورد نظر باشد، به مخاطره می اندازند.
۱۰ ـ کمی پیش از ۱۹۸۶، راکتورهای RMBK، مانند چرنوبیل، از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی AIEA ، امن و بی خطر اعلام شده بود.
۱۱ ـ در طی سال های اخیر، مشاهده می شود که شمار حوادث در نیروگاه های اتمی بلژیک رو به افزایش بوده است. بدلیل استهلاک تدریجی قطعات و ابزار آلات اساسی و پایه ای تشکیل دهنده راکتورهای هسته ای، مرتبا رسیدگی به امنیت دستگاه ها از سوی سندیکاهای مربوط به این بخش گوشزد می شود.
۱۲ ـ طبق قانون خروج از تولید انرژی هسته ای، نیروگاه های اتمی به محض رسیدن به ۴۰ سالگی، باید بسته شوند. در حال حاضر تجربه عملی ما در بهره برداری از مراکز اتمی با قدمت ۴۰ سال یا بیش تر، بسیار کم است.
۱۳ ـ نمی توان ادعا کرد بهره برداری از یک نیروگاه اتمی با عمر ۶۰ سال امکان پذیر است. آنچه می توان ادعا کرد، این است که احتمال بروز حوادث در نیروگاه های هسته ای مستهلک وجود دارد و عمر مفید نیروگاه هرقدر که باشد، روزی باید درهای آن بسته شود.
۱۴ ـ خطر نابودی کامل یک نیروگاه هسته ای، بسیار بالا است. اگر یک مرکز انرژی اتمی منفجر شود، در یک لحظه ۱۰۰۰ مگاوات انرژی به بیرون می جهد. و وابستگی به راکتورها برای تولید ۶۰٪ الکتریسیته ی مورد نیاز، به معنای به خطر انداختن امنیت «موجود» است.
یک قیمت گزاف و کمتر از هزینه های واقعی برآورد و ارزیابی شده
۱۵ ـ در دهه های اخیر، انرژی اتمی به طور عام و تحقیقات در باره آن به طور خاص، فقط به کمک یارانه های کلان دولتی و اموال عموم مردم توسعه و گسترش یافته است.
الس وان ورت، رئیس سازمان گسترش و توسعه پایدار، در سال ۲۰۰۷ تایید کرد که دولت فدرال سالانه مبلغ ۴۳ میلیون یورو، برای گسترش و پیشرفت برنامه های هسته ای، سرمایه گذاری می کند. و این در حالی است که در ۴ سال گذشته، در بخش انرژی های بازیافتی، تنها ۵ میلیون یورو، یعنی سالانه کمتر از ۱،۵ میلیون یورو از سوی دولت، سرمایه گذاری شده است.
۱۶ ـ بهای نسبتا ارزان نیروگاه های هسته ای در بلژیک به این دلیل است که هزینه استهلاک آن ها مستقیما از جیب مصرف کنندگان و کیسه دولتی تامین می شود. برای این منظور، کمپانی ها همه ساله صدها میلیون یورو در کالبد انرژی هسته ای تزریق می کند. این هزینه به عنوان مصرف برق از مشترکان دریافت می شود.
۱۷ ـ هیچ شرکت بیمه ای، تا به امروز ریسک تمام خطرات ناشی از یک نیروگاه هسته ای را مورد پوشش قرار نداده است. در اروپا، بیشترین مبلغ بیمه شخص ثالث کمپانی های بیمه در زمینه نیروگاه های هسته ای به ۷۰۰ میلیون یورو محدود می شود، مبلغی که از رقم های حقیقی، در صورت بروز یک حادثه ناگوار، بسیار به دور است.
۱۸ ـ اگر هزینه نابودسازی یک مرکز اتمی و هزینه های اداره زباله های اتمی در طی هزاران سال، تامین امنیت و پوشش ریسک های با احتمال زیاد را در نظر بگیریم، دیگر الکتریسیته به دست آمده از راه انرژی هسته ای، به هیچ وجه مقرون به صرفه نبوده و با هزینه تولید انرژی دیگری قابل قیاس نخواهد بود.
۱۹ ـ بنا به گزارش انستیتو تکنولوژی ماساچوست، انرژی هسته ای، توان رقابت با کربن و گاز را در یک بازار آزاد ندارد.
افسانه استقلال انرژی
۲۰ ـ مقدار اورانیوم ـ ۲۳۵ موجود که مواد اولیه راکتورهای اتمی را تشکیل می دهد، اگر به روال کنونی و به طور عادی مصرف شود، برای ۶۰ سال آینده دوام خواهد آورد. اما اگر قرار باشد انرژی هسته ای گسترش یابد، این مدت خیلی کمتر از زمان لازم برای گسترش انرژی هسته ای و ساخت نیروگاه های اتمی خواهد بود.
اگر بخواهیم ۵۰٪ انرژی مورد نیاز جهان امروز را از راه انرژی هسته ای تهیه کنیم، اورانیوم ـ ۲۳۵، فقط برای مدت ۳۰ سال کافی خواهد بود.
۲۱ ـ کشورهای عضو اتحادیه اروپا، تنها دارای ۲٪ اورانیوم جهان می باشند و بلژیک هیچ معدن و منبع آن را ندارد.
۲۲ ـ اورانیوم به دست آمده از اقیانوس ها به قدری ناخالص است که اگر شرکتی برای تولید از این اورانیوم استفاده کند، مقدار انرژیی که برای تهیه و بهره برداری آن صرف خواهد کرد، به مراتب بیشتر از انرژی حاصل از آن خواهد بود و در نتیجه عطایش را به لقایش خواهد بخشید.
آلترناتیوهای اورانیوم ـ ۲۳۵ ؟
۲۳ ـ آلترناتیوهای اورانیوم ـ ۲۳۵، شامل انواع پلوتونیوم می شود که می تواند برای ساختن بمب اتم مورد بهره برداری قرار گیرد. از نقطه نظر تولید سلاح هسته ای کشتار جمعی، استفاده از این ماده به عنوان سوخت اولیه، می تواند مشکلات زیادی را به بار آورد.
۲۴ ـ به نظر می رسد راکتورهایی بنام «جنراسیون ۳» ( نسل سوم ـ م ) بدلیل پیشرفت هایی که در آنها ایجاد شده، جایگزینی برای راکتور های موجود باشند. اما از لحاظ ایمنی وضع مشابهی با دیگر راکتورهای هسته ای دارند.
۲۵ ـ راکتورهای «جنراسیون ۴» فقط در روی کاغذ و در حد حرف هستند. اگر همه چیز به خوبی پیش برود، بعد از سال ۲۰۴۵ وارد بازار خواهند شد. در حال حاضر و در شرایط کنونی، هیچکدام از شیوه ها و پروژه های در دست تحقیق برای تولید انرژی هسته ای، نمی تواند پاسخگوی سه مشکل اساسی آن بوده و راه حلی برای آن ها بیابند.
این سه مشکل عبارتند از : مسئله ایمنی (خطر منفجر شدن)، مسئله تبدیل آن به بمب های تسلیحاتی (اتمی) و مسئله زباله های اتمی.
انرژی اتمی نمی تواند مسئله تغییرات آب و هوایی را حل کند
۲۶ ـ حتی اگر توان و مقدار انرژی هسته ای در سطح جهان، دو برابر شود ـ امری که نیازمند ساختن یک راکتور بزرگ در هر دو هفته یک بار تا سال ۲۰۳۰ می باشد ـ فقط ۵٪ از حجم گازهای گلخانه ای کاسته خواهد شد.
۲۷ ـ بلژیک که نسبت به جمعیت خود، دارای نیروگاه های زیادی است، یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه ای جهان است.
۲۸ ـ یک نیروگاه اتمی که با اورانیوم ـ ۲۳۵ کار می کند، به اندازه یک سوم یک نیروگاه گازی مدرن، گاز کربنیک تولید می کند. این نسبت فقط زمانی دارای ارزش و اعتبار است که اورانیوم (یو 235 و یو 239) به دست آمده از معدن، از نوع مرغوب و غنی شده باشد.
۲۹ ـ حتی هواداران و مدافعین سر سخت انرژی اتمی هم به خوبی می پذیرند که اگر همه چیز بر وفق مراد باشد، اولین راکتورهای «نسل چهارم»، پیش از سال ۲۰۵۰ به بازار نخواهند آمد. بنابراین با توجه به مسئله عاجل مبارزه با تغییرات شرایط جوی، این روش تولید نمی تواند در این باره پاسخگو باشد.
دستیابی به «کیوتو» و حتی چند گام جلوتر رفتن از آن، یعنی امکان زندگی بدون انرژی اتمی
۳۰ ـ سناریوهای گوناگون نشان می دهند که ما کاملا قادر هستیم بدون استفاده از انرژی هسته ای و با ترک آن، به تعهدات خود به پیمان «کیو تو» عمل کنیم.
یک سناریوی منتشره از سوی اکولو، نشان می دهد که با برون رفت از برنامه تولید انرژی هسته ای، می توان به میزان ۳۰٪ از پخش گاز CO2 در سال ۲۰۳۰ نسبت به سال ۱۹۹۰ جلوگیری کرد.
۳۱ ـ از زمانی که قانون ترک سیستم انرژی هسته ای در بلژیک به مورد اجرا گذاشته شده، بخش اعظم سرمایه گذاری به نیروگاه هایی با راندمان بالا و یا به حوزه انرژی های قابل بازیافتی اختصاص یافته و یا در آن راستا برنامه ریزی شده است.
رابطه خروج از انرژی هسته ای و بازار کار ـ یک شانس برای بلژیک
۳۲ ـ تحقیقات یک انستیتوی فرانسوی نشان می دهد که در یک پریود ۶۰ ساله، نیروگاه های بادی، با سرمایه گذاری یکسان، پنج برابر بیشتر از انرژی هسته ای از نوع EPR ایجاد کار نموده و ۲،۳ برابر، برق تولید می کند.
۳۳ ـ هم اکنون در آلمان، مقدار کاری که به روش انرژی بادی تولید می شود، بیشتر از مجموع کار تولید شده به روش انرژی های کربونی و هسته ای است.
۳۴ ـ یک گزارش اروپایی می گوید که اروپا تا سال ۲۰۲۰ می تواند در بخش انرژی های بازیافتی برای ۰۰۰ ۴۴۳ ۱ نفر تا ۰۰۰ ۴۶۳ ۲ نفر، کار ایجاد کند. در بلژیک، تا سال ۲۰۲۰، بین ۱۶۰۰۰ تا ۲۷۰۰۰ شغل می توان ایجاد کرد.
۳۵ ـ تخریب و نابود سازی نیروگاه ها به روشی که در قانون کشور بلژیک پیش بینی شده است، از بلژیکی ها متخصصینی خواهد ساخت که در دورنمای شغلی، پست های بیشماری را برای از بین بردن نیروگاه هسته ای در سراسر اروپا، در دهه های آینده ایجاد خواهد کرد.